วางระบบ เกษตรอินทรีย์ ความรู้เกี่ยวกับสารละลายธาตุอาหารพืช smart farmer ออร์แกนิค organic

ความรู้เกี่ยวกับสารละลายธาตุอาหารพืช

ธาตุอาหารพืช หรือธาตุอาหารจำเป็น (Plant nutrients หรือ Essential nutrient elements) หมายถึง ธาตุที่จำเป็นต่อการเจริญและพัฒนาของเซลล์

การที่จะทราบว่าธาตุใดเป็น “ธาตุอาหารที่จำเป็นต่อพืช” นั้น พิจารณาได้จาก
✤ ธาตุนั้นมีความจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช หากพืชไม่ได้รับธาตุนั้นจะไม่สามารถเจริญเติบโตและสืบพันธุ์ได้ตามปกติจนครบวงจรชีวิต
✤ ถ้าพืชไม่ได้รับธาตุอาหารนั้นอย่างเพียงพอแล้ว จะแสดงอาการผิดปกติออกมาและเป็นอาการเฉพาะเจาะจงของธาตุนั้น
✤ พืชต้องนำธาตุอาหารนั้นไปใช้กับกระบวนการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโต

โดยทั่วไปธาตุอาหารที่พืชต้องการมีทั้งสิ้น 17 ธาตุ ซึ่ง 3 ธาตุที่ได้จากน้ำและอากาศ ได้แก่ คาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) และออกซิเจน (O) ส่วนอีก14 ธาตุจะแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ตามปริมาณที่พืชต้องการ คือ

1. ธาตุที่พืชต้องการในปริมาณมาก หรือมหธาตุ(macronutrient element) คือ ธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต พืชมีความต้องการในปริมาณมากเมื่อเทียบกับธาตุอื่น ๆ มีทั้งหมด 6 ธาตุ สามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม คือ
   1.1 กลุ่มธาตุอาหารหลัก (Primary nutrient elements) คือ ธาตุที่พืชต้องการมาก ได้แก่ ไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) และโพแทสเซียม (K)
   1.2 กลุ่มธาตุอาหารรอง (Secondary nutrient elements) คือธาตุที่พืชต้องการลดน้อยลงมา ได้แก่ แคลเซียม (Ca) แมกนีเซียม (Mg) และกำมะถัน (S)
2. ธาตุที่พืชต้องการในปริมาณน้อย หรือจุลธาตุ (micronutrient element) คือ ธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช แต่พืชมีความต้องการในปริมาณน้อยเมื่อเทียบกับธาตุอื่น ๆ แต่เป็นธาตุที่ขาดไม่ได้ ถ้าขาดพืชจะแสดงอาการผิดปกติหรือเจริญเติบโตไม่ครบชีพจักร มีอยู่ด้วยกัน 8 ธาตุ ได้แก่เหล็ก (Fe) แมงกานีส (Mn) สังกะสี (Zn) ทองแดง (Cu) โบรอน (B) โมลิบดินัม (Mo) คลอรีน (Cl) และนิกเกิล (Ni)

ลักษณะอาการขาดธาตุอาหารของพืช
เมื่อพืชได้รับธาตุอาหารไม่ครบทุกชนิด หรือไม่เพียงพอต่อความต้องการ พืชจะแสดงอาการผิดปกติออกมา สังเกตได้ดังนี้

ตารางที่ 1 ลักษณะอาการผิดปกติเบื้องต้นที่พบทั่วไปในพืชที่ขาดธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต (ธาตุที่เคลื่อนที่ได้)

ตารางที่ 2 ลักษณะอาการผิดปกติเบื้องต้นที่พบทั่วไปในพืชที่ขาดธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต (ธาตุที่เคลื่อนที่ไม่ได้)