ทําเกษตรที่เหมาซามรู้เหล่านี้มาใช้ที่อารโครหลายท่านทําให้ผมได้การได้รู้จักผู้เชี่ยวชาญและเกษตรกรหลายท่านทําให้ผมได้รับความรู้ต่าง ๆ มากมาย ผมนําความรู้เหล่านี้มาใช้ที่ฮาร์โมนี้ไลฟ์ คงไม่มีวิธีไหนดีไปกว่าการศึกษาหาวิธี ทําเกษตรที่เหมาะกับอากาศและผืนดินด้วยตนเองอีกแล้ว ระหว่างที่ทดลองอยู่หลายครั้ง ผมก็ได้รู้ว่าการผลิต “ปุ๋ย” ที่ดีนั้นสําคัญต่อการทําเกษตรมากทีเดียว พืชจะเติบโตดีก็ต่อเมื่อดินมีคุณภาพดี ในดินที่มีคุณภาพดีจะมีจุลินทรีย์ที่มี ประโยชน์อยู่อย่างล้นเหลือ เมื่อเราใส่ปุ๋ยคอก เช่น ขี้วัว ขี้ไก่ลงในดิน พืชจะดูดแร่ธาตุ และสารอาหารจากปุ๋ยไปใช้โดยตรงไม่ได้ ต้องให้จุลินทรีย์ที่อยู่ในดินทําหน้าที่แยกองค์ ประกอบของขี้วัวขี้ไก่ออกมาเสียก่อน รากพืชจึงจะดูดสารอาหารเหล่านั้นไปใช้ได้จุลินทรีย์ จะทํางานได้ดีก็ต่อเมื่ออาศัยอยู่ร่วมกับสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ในดิน ดังนั้น ดินที่ดีจึงต้องมีทั้งพืช และจุลินทรีย์จํานวนมากอาศัยอยู่ร่วมกัน ในทางตรงข้าม นอกจากจุลินทรีย์ดี ในดินก็มีจุลินทรีย์ที่ทําให้เกิดการเน่าเสีย อาศัยอยู่ด้วยเรียกว่า แบคทีเรียย่อยสลายสารอินทรีย์ซัลเฟอร์ (purifying bacteria) ดิน ที่ไม่ดีจะมีจุลินทรีย์ชนิดนี้อาศัยอยู่มาก พวกมันทําให้รากพืชเน่าพืชเป็นโรค อ่อนแอ และ ถูกแมลงศัตรูทําลายได้ง่าย ยิ่งเกษตรกรใช้ยาฆ่าแมลงและปุ๋ยเคมีมากเท่าไร ยิ่งทําลาย จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ซึ่งทําหน้าที่สําคัญในการดูแลพืชให้แข็งแรงมากขึ้นเท่านั้น ดังนั้น การทําเกษตรอินทรีย์จึงต้องใช้จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์อย่างมีประสิทธิภาพ ถ้าปลูกพืชผักลงในดินที่ดีจะเกิดโรคและปัญหาแมลงกัดกินค่อนข้างน้อย ฟาร์มฮาร์โมนี ไลฟ์จึงเริ่มต้นจากการปรับปรุงบํารุงดินเป็นอันดับแรก โดยใช้จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์และ มีคุณภาพดีผลิตปุ๋ย ผมเคยซื้อขี้วัวขี้ไก่มาทําปุ๋ยอินทรีย์ใช้ในฟาร์มฮาร์โมนี้ไลฟ์ โดยนํามาผสมกับฟาง และหญ้าแล้วหมักทิ้งไว้ครึ่งปี ผมคิดว่าถ้านําปุ๋ยนี้ไปใช้ในพื้นที่การเกษตรจะสร้างดินที่ อุดมด้วยสารอาหารได้ แต่ผลลัพธ์กลับตรงกันข้าม ไม่ว่าจะดูแลดีแค่ไหนพืชผักก็ยังเป็น โรคและถูกแมลงกัดกิน เมื่อลองคิดดูดี ๆ วัวและไก่เหล่านั้นถูกเลี้ยงด้วยอาหารที่ใส่ยาปฏิชีวนะปริมาณ มากนั่นเอง ร่ายกายของพวกมันมีสารเคมีสังเคราะห์สะสมอยู่จึงนํามาทําปุ๋ยหมักไม่ได้ เนื่องจากมีแบคทีเรียย่อยสลายสารอินทรีย์ซัลเฟอร์อยู่มาก ขี้วัวขี้ไก่จึงมีกลิ่นเหม็นล่อแมลง มาตอมกันยกใหญ่ เมื่อเข้าใจเรื่องนี้ผมจึงเดินทางไปหลายแห่งเพื่อหาวัตถุดิบที่ดีมาทําปุ๋ย ผมได้ รับคําแนะนําจากฟาร์มเลี้ยงหมูว่า “ใช้ขี้หมูดีกว่า” แต่อาหารที่ใช้เลี้ยงหมูก็ผสมสารเคมี และยาปฏิชีวนะเช่นกัน แถมยังมีกลิ่นแรงจนต้องใช้ยาดับกลิ่นเพื่อทําให้กลิ่นอ่อนลง แล้ว ถ้าเป็นขี้ม้าล่ะใช้ได้ไหม ผมไปฟาร์มเลี้ยงม้าแข่ง ขี้ม้าก็ไม่เลวเท่าไร แต่ประเทศไทยมีฟาร์ม เลี้ยงม้าไม่มากนัก จึงมีปริมาณไม่มากพอ ผมได้ยินคนพูดกันว่า “ขี้ค้างคาวนี่สุดยอดปุ๋ยเลย” คงเป็นเพราะพวกมันกิน แมลง ขี้ของมันจึงมีคุณภาพดี แล้วผมก็ต้องประหลาดใจที่รู้ว่าในประเทศไทยมีคนทําอาชีพ เก็บขี้ค้างคาวขายด้วย คงเป็นเพราะมีความต้องการใช้ปุ๋ยขี้ค้างคาวมากนั่นเอง ผมนําขี้ ค้างคาวไปวิเคราะห์หาสารอาหาร ปรากฏว่ามันมีความสมดุลและเหมาะสมที่จะนําไปทํา ปุ๋ยเป็นที่สุด แต่ปัญหาใหญ่อยู่ที่ขี้ค้างคาวมีราคาแพง ถ้าใช้อย่างต่อเนื่องคงมีปัญหาเรื่อง ต้นทุนแน่ ผมเสาะหาแหล่งวัตถุดิบผลิตปุ๋ยชั้นดีอย่างไม่ย่อท้อ แต่ก็ยังห่างไกลจากสิ่งที่ ต้องการ จึงฉุกคิดขึ้นมาว่า “ถ้าอย่างนั้นก็ผลิตปุ๋ยจากมูลสัตว์ในแบบที่ต้องการเองเลยก็ แล้วกัน” ผมปรับพื้นที่มุมหนึ่งของฟาร์มเพื่อใช้เลี้ยงวัวและไก่ เริ่มแรกผมเลี้ยงวัว 20 ตัว ไก่อีก 500 ตัว อาหารสัตว์ก็ให้ผลผลิตจากฟาร์มแทบทั้งหมด…

ความท้าทายเมื่อเริ่มต้นทําเกษตรอินทรีย์ ในประเทศไทย เหตุผลที่ผมอยากปลูกผักออร์แกนิกนั้นได้เขียนถึงไปแล้ว หากเล่าให้ลึกถึงแก่น แล้วก็ต้องบอกว่าเมื่อผมตัดสินใจจะทําเกษตรแล้วก็ไม่คิดจะปลูกอะไรเลยนอกจากผัก ออร์แกนิก พอได้ทําจริง ๆ จึงรู้ซึ้งว่ายากลําบากมาก ส่วนผลที่ได้นั้น การเก็บเกี่ยวในช่วง 4 ปีแรกปริมาณผลผลิตไม่แน่นอน เรียกว่าไม่มีความเสถียรเอาเสียเลย ในช่วงนั้นผมท้อใจ มากเพราะประสบความล้มเหลวอย่างต่อเนื่อง บริษัทขาดความน่าเชื่อถือจนมีพนักงาน ลาออกไปหลายคน ประเทศไทยมีภูมิอากาศแบบร้อนชื้น เมื่อลองทําตามความรู้ที่อ่านจากหนังสือ ของญี่ปุ่นใช้ไม่ค่อยได้ผล เนื่องจากอากาศแบบร้อนชื้นเหมาะแก่การเจริญเติบโตของแมลง ผมจะปล่อยให้ผลผลิตเสียหายไม่ได้ แล้วในหนังสือของญี่ปุ่นก็ไม่ได้เขียนถึงปัญหานี้เอา ไว้เสียด้วย ครั้งหนึ่งมีแมลงที่ผมไม่เคยเห็นมาก่อนกัดกินทําลายผลผลิตเสียหายย่อยยับ ประกอบกับการมีฤดูแล้งและฝนนานอย่างละครึ่งปี พอเข้าสู่ฤดูฝนฝนก็ตกหนักจนพืชผัก เน่าเสียและเกิดโรคต่าง ๆ เพื่อเลี่ยงสภาพเศรษฐกิจอันเลวร้าย ผมต้องหาวิธีปลูกผักที่ ทําให้มีผลผลิตเก็บเกี่ยวได้สม่ําเสมอ จึงได้พบกับบุคคลหลายท่านและไปเยี่ยมดูงานฟาร์ม หลายแห่งเพื่อขอคําแนะนําผมได้นําความรู้ที่ได้มาลองผิดลองถูกอยู่หลายครั้งเพื่อค้นหา วิธีที่ทําให้มีผลผลิตเก็บเกี่ยวอย่างสม่ําเสมอ เมื่อเริ่มต้นทํากิจการผมยังขาดแคลนเงินทุน การเก็บเกี่ยวยิ่งน้อยเท่าไหร่สภาพ คล่องทางการเงินก็น่าเป็นห่วงมากขึ้นเท่านั้น อีกทั้งการส่งสินค้าก็อยู่ในภาวะไม่แน่นอน ฟาร์มฮาร์โมนี้ไลฟ์จึงขาดความเชื่อถือจากห้างสรรพสินค้าและซูเปอร์มาร์เกตที่นําสินค้า ไปวางขาย ทําให้ถูกลดพื้นที่วางสินค้า แต่ที่เลวร้ายที่สุดคือ การไม่มีสินค้าวางขายเลย